Uviet.net (24.03.2020): Thậm chí, theo các số liệu chính thức, đại dịch coronavirus
đã giết chết hơn 1.800 người ở Iran, khiến nước này đưa ra các biện pháp đối phó chưa từng có bao gồm
đóng cửa các đền thờ Shiite (thần thánh).
Nguyễn Thế Anh.
www.Uviet.net
Nhưng các nhà cầm quyền ở nước cộng hòa Hồi giáo có thể đánh
giá thấp mức độ nghiêm trọng của dịch CoronaVirus và thách thức trong việc chống lại
nó?
Cuộc khủng hoảng đã xảy ra khi đất nước phải đối mặt với một
trong những thời kỳ khó khăn nhất kể từ khi lật đổ chế độ của hoàng đế Mohammad Reza Pahlavi - Shah năm 1979, với việc Iran
ngày càng bị cách ly khỏi cộng đồng Quốc tế và nền kinh tế bị vùi dập bởi các lệnh
trừng phạt của Hoa Kỳ.
Theo dữ liệu chính thức, Iran là quốc gia bị ảnh hưởng CoronaVirus nặngthứ Tư sau Italy, Trung Quốc và Tây Ban Nha. Người phát ngôn của Bộ Y tế Kianoush
Jahanpour đã mô tả một sự gia tăng của 50 trường hợp nhiễm bệnh mới mỗi giờ và một cái chết
mới cứ sau mỗi 10 phút.
Nhưng các phương tiện truyền thông tiếng Ba Tư bên ngoài lãnh thổ Iran,
trích dẫn số liệu từ các nguồn trong khu vực, cho rằng ngay cả con số nghiệt
ngã này là một dánh giá thấp.
Hôm thứ Bảy, Đài phát thanh Farda do Hoa Kỳ tài trợ ở Prague
cho biết ít nhất 660 người đã chết nhiều hơn so với số liệu chính thức.
Và Hội đồng Kháng chiến Quốc gia Iran "National Council of Resistance of Iran (NCRI)", lưu vong ngoài vòng pháp luật ở Iran, đã tuyên bố số người chết thực sự có thể lên tới
8.800.
- 'Chỉ khi nó nghiêm trọng' -
"Đây là một chế độ được thành lập để che giấu mọi thứ", cô Azadeh Kian, giáo sư xã hội học tại Đại học Paris, nói. "Chỉ đến khi vấn đề trở nên rất nghiêm trọng, họ mới bắt đầu nói về coronavirus."
Cô nói rằng mình đã thu được các nguồn tin của Iran nói rằng những
cái chết đầu tiên chính thức được quy cho là triệu chứng khó thở mà không phải do Coronavirus.
Thứ trưởng Bộ Y tế Reza Malekzadeh đã thừa nhận Iran không đủ
nhanh chóng để thừa nhận sự hiện diện của loại virus viêm phổi Vũ Hán có nguồn gốc Trung Quốc, điều này chỉ được thừa nhận
vào ngày 19 tháng 2 mặc dù Virus đã phát tán kể từ tháng 1.
Chính quyền Iran gần đây đã bị chính phủ và các nhà hoạt động
cáo buộc che giấu sự thật về một loạt các vấn đề.
Tehran đã bị buộc tội vì không tiết lộ số người chết được
cho là đáng kể trong một cuộc đàn áp những người biểu tình chống chính phủ vào
tháng 11, và chỉ thừa nhận sự bắn nhầm một máy bay dân sự của hãng hàng không Ukraine vào tháng 1. một
khi bằng chứng và áp lực trở nên quá khả năng để lấp liếm.
Nền kinh tế của Iran đã bị đẩy đến bờ vực của thảm họa bởi các
lệnh trừng phạt từ Hoa Kỳ, mà các quan chức Iran tố cáo " các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ " là phi pháp trong bối cảnh
dịch coronavirus đang lan rộng ở nước này.
Bộ trưởng Ngoại giao Mohammad Javad Zarif đã mô tả các lệnh trừng phạt làm hạn chế đối với khả năng nhập khẩu thuốc và thiết bị y tế của Iran là "khủng bố
kinh tế".
"Đó là một trong những hệ thống y tế tốt nhất nhưng hiện
tại không còn phương tiện để mua vắc-xin, mặt nạ và các sản phẩm y tế thiết yếu",
Azadeh Kian nói.
Nhà lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei đã loại bỏ các đề
nghị giúp đỡ của Hoa Kỳ - trong đó không bao gồm các biện pháp trừng phạt thư
giãn - nói rằng người Mỹ có thể "mang vào đất nước họ một loại thuốc giúp duy trì và giữ
virus sống lâu hơn".
- 'Không thể che giấu được nữa' -
Thierry Coville, chuyên gia Iran tại Viện Chiến lược và Quốc
tế Pháp, cho biết ban đầu chính quyền đã cố gắng che giấu bất kỳ dấu hiệu yếu
kém nào trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Hoa Kỳ.
Nhưng ông nói rằng cuộc khủng hoảng CoronaVirus dường như đã được
thực hiện nghiêm túc hơn trong những tuần gần đây.
"Tôi có ấn tượng rằng chúng ta nghe thấy các quan chức
y tế ngày càng nhiều chứ không phải các chính trị gia", ông nói.
"Chính phủ Iran bắt đầu hiểu rằng đến lúc họ phải để các chuyên gia
nói chuyện."
Tổng thống Hassan Rouhani hồi tháng trước đã cáo buộc Hoa Kỳ
truyền bá "nỗi sợ hãi" đối với virus này và khẳng định Iran đã kiểm
soát được tình hình.
Hơn nữa, bất chấp những hạn chế của chế độ thần quyền của
Iran, cuộc tranh luận đôi khi có thể gây ngạc nhiên khi một số tờ báo ôn hòa
chuẩn bị chỉ trích chính phủ Iran và một số người dân được giáo dục tốt , họ bắt đầu tìm hiểu sự thật trên Internet.
"Nếu cuộc khủng hoảng biến thành thảm họa, họ sẽ không
thể che giấu nó nữa", Coville nói.
Mối đe dọa càng trở nên gay gắt hơn khi người Iran ăn mừng
năm mới vào ngày 20 tháng 3 - thời gian dành cho các cuộc họp gia đình và du lịch
có nguy cơ dễ lây lan virus.
Seth Jones, giám đốc các mối đe dọa xuyên quốc gia tại Trung
tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington, cho biết: "Có vẻ như hiểm họa đã xuất hiện khiến họ hiểu rõ vấn đề, dù sao đi nữa, nó vẫn ở mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng.
Và ngay cả khi chính phủ trung thực với những con số, nhiều
người lo ngại điều đó có thể che đậy quy mô của những thách thức tiềm tàng để đối phó với khủng hoảng.
Nguyễn Thế Anh.
www.Uviet.net